TORTİKOLLİS
Konjenital müsküler tortikollis doğumda veya hemen sonrasında ortaya çıkan boyunda başın bir omuza eğilimli durduğu görünüme verilen bir isimdir. En sık olarak sternokeliodomastoid (SKM) adı verilen boyun kaslarında meydana gelen ve kasların kalınlaşıp kısalması ile kendini belli eden bir hastalıktır.
Mac Donald Sınıflamasına Göre Tortikollis 3 Guruba Ayrılır
- Kitle Olan Grup
Fark edilebilir bir kitlenin olduğu fibromatozis kolli diye adlandırılan gurup: En sık görülen guruptur. Doğumda SKM adalesinin üzerinde 1-3 cm büyüklüğünde bir kitle fark edilir. Genellikle kitle sert ve hareketlidir. Palpasyonda hassastır. Kitlenin %50-70’i çocuk 6 aylık oluncaya kadar kaybolur, %10 kadarı da 12. ayda kaybolur.
2. Kitle Olmayan Grup
Kitle yoktur, SKM adalesinde gerginlik vardır. Muskuler tortikollis olarak da adlandırılır.
3. Postural Tortikollis
SKM adalesinde tümör veya kısalık yoktur. Birkaç hafta içerisinde düzelir. İntra uterin pozisyon anomalilerinden kaynaklanır. Boyun eğriliği her zaman görülmez aralıklı olur.
Tortikollis başın yana eğiklik derecesine göre de hafif (1-25 derece), orta (16-30 derece), ağır (>30 dereceden fazla) olarak sınıflandırılır.
Tortikollis neden olur?
Tortikollisin neden geliştiği her zaman net olarak bilinemez.
- Anne karnında bebeğin kasılması
- Rahimde anormal pozisyon alması
- Zor doğum
- Doğum sırasında forseps ya da vakum cihazlarının kullanılması tortikollisle ilişkili olabilir.
Bu tür nedenler bebeğin boynundaki sternokleidomastoid kasın zorlanmasına yol açabilir. Sternokleidomastoid kas kulağın arkasından köprücük kemiğine kadar uzanır ve boynu çevirmeyi sağlar. Eğer bir taraftaki kas zedelenip kasılırsa bebeğin başını kendi bulunduğu tarafa eğer ve yüzünü karşı tarafa döndürür.
Tortikollis tanısı nasıl konur?
Tortikollis tanısı dikkatli bir fizik muayene ile konur. Boynunda bir eğrilikle doktora başvuran bebeğin eğriliğe neden olabilecek diğer durumlardan ayırmak için, başka nörolojik bozukluklar, omurga deformiteleri, görme ve işitme sorunları yönünden araştırılması gereklidir. Hastanın baş ve boyun hareketleri incelenir. SKM kasının sertlik, kitle veya kısalma yönünden muayenesi yapılır. Tercih edilen görüntüleme yöntemi SKM kasının ultrasonla incelenmesidir. Uygulanması kolay ve anestezi gerektirmeyen bir tetkiktir.
Tortikolisin tedavisi nasıl yapılır?
Tortikolisin iki şekilde tadavi yaklaşımı vardır. Bu iki yaklaşımda tanı yaşı ve tortikolisin derecesi önemlidir.
1- Konservatif tedavi
Bu tedavinin esası ezersize dayanır. Egzersizler aktif ve pasif germe egzersizleridir.
Aktif egzersizlerde bebeğin etkilenmiş tarafa hareketini sağlamak için, bebeği dikkatini çeken sesli ve ışıklı uyaranlar (örneğin oyuncaklar) bu tarafa gelecek şekilde bebeği yatırmak gerekir. Çocuk hasta tarafından emzirilmeli ve beslenmelidir. Baş ve yüz deformitesini engelleyebilmek için sağa ve sola değiştirilerek yan yatırılarak uyutulmalıdır. Böylece bebeğin kendi hareketi ile egzersiz yapması sağlanır. Kafada şekil bozukluğu gelişimini önlemek için çocuk sağa ve sola değişik olarak yan yatırılarak uyutulmalıdır.
Ayrıca günlük belli aralıklarla yapılacak pasif egzersizler önemlidir. Bu egzersizlerde hastanın sadece boynunun hareket etmesi gerekir, tüm gövde değil. Onun için de egzersiz sırasında gövdenin fizyoterapist tarafından sabitlenmesi gerekir.
Fleksiyon ( boynun öne doğru hereketi ) ekstansiyon (boynun arkaya doğru hareketi), lateral fleksiyon (yanlara sağ ve sola eğme) ve rotasyon (döndürme) yönlerinde boyuna pasif germe egzersizleri uygulanır.
Hastaların %90’nından fazlası ameliyat olmadan, erken teşhis ve germe egzersizleri ile doğumdan sonraki ilk altı ayda düzelebilir.
Fizik tedavi uygulanmasına rağmen 12-15. aylarda tortikolis devam ediyorsa, SKM adalesindeki kısalık, gerginlik ve yüzdeki şekil bozukluğu ilerleyici ise, teşhis 1 yaşından sonra konmuş ise cerrahi uygulanmalıdır.
Ameliyatın başarı oranı nedir
Başarı şansı 4 yaşından önce olan çocuklarda oldukça yüksektir. Ancak ameliyat sonrası belli bir süre boyunluk kullanmak ve aktif ve pasif egzersiz yapmak gerekebilir. Bunlar uygun yapılırsa başarı oranı yüksektir.
Whatsapp İletişim